Współpraca transgraniczna
Czym jest współpraca transgraniczna?
Współpraca transgraniczna to forma współpracy między państwami i regionami określona w Konwencji Madryckiej jako "każde wspólnie podjęte działanie mające na celu umocnienie i dalszy rozwój sąsiedzkich kontaktów między wspólnotami i władzami terytorialnymi dwóch lub większej liczby umawiających się stron, jak również zawarcie porozumień i przyjęcie uzgodnień koniecznych do realizacji takich zamierzeń." Ograniczają ją ramy właściwości wspólnot i władz terytorialnych w sposób określany przez prawo wewnętrzne.
Transgraniczna współpraca pozwala przełamywać historyczne uprzedzenia towarzyszące niekiedy lokalnym społecznościom, umożliwia kontakty, rozwój gospodarczy, wspólne inicjatywy służące rozwojowi całego regionu, który niejednokrotnie jest sztucznie rozdzielony granicą państwową. Cechą wyróżniającą działania programu współpracy polsko-słowackiej jest transgraniczny wymiar oraz transgraniczny wpływ działań finansowanych na obszarze wsparcia.
Współpraca transgraniczna oczami beneficjentów z okresu 2007-2013
"Dzięki wsparciu środków europejskich udało się zrealizować projekt, który dla wszystkich uczestników tego procesu stał się symbolem dobrej współpracy. Orawska Droga jest owocem współpracy, która wymagała otwartości, dostosowania zróżnicowanych uwarunkowań prawnych, organizacyjnych a także pokonania barier - choćby językowych. Dziś, po zakończeniu realizacji projektu, możemy z dumą powiedzieć, że wspólny test zdaliśmy na piątkę. Udowodniliśmy, że dobra współpraca nie zna granic i nie musi się do nich dostosowywać. Korzyści, jakie odniósł region Orawski w wyniku realizacji Projektu są niezliczone: poprawa bezpieczeństwa i komfortu podróży, poprawa estetyki krajobrazu, komfortu podróży to najważniejsze z nich. Wyeliminowane zostało „wąskie gardło” w przygranicznej sieci komunikacyjnej. Ułatwiony został dostęp do cyklicznie odbywających się jarmarków w Jabłonce i Nowym Targu, a także do atrakcji turystycznych zarówno po stronie polskiej jak i słowackiej. Mam nadzieję, że realizacja Projektu Orawska Droga udowodniła wszystkim Orawianom, że ich potrzeby są dostrzegane, a starania o poprawę jakości ich życia zostały zwieńczone znaczącym sukcesem o wymiarze ponadnarodowym."
Marta Maj, p.o. Dyrektora Zarządu Dróg Wojewódzkich w Krakowie
Projekt "Orawska Droga"
"Dzisiaj miło wspominam naszą współpracę, chociaż początki były bardzo trudne. Ciągnące się do północy spotkania zespołu, zmieniająca się ze spotkania na spotkanie koncepcja projektu, bariera językowa - trudności we wzajemnym zrozumieniu trochę nas zniechęcały. Nie zmieniał się tylko cel naszego projektu, czyli przebudowa zamierających świerczyn po obu stronach granicy. Wzajemne mobilizowanie oraz wspieranie się doprowadziło nas do sukcesu – nasz projekt otrzymał dofinansowanie. Spotkania robocze były okazją do wymiany doświadczeń, poznawania dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego naszych partnerów, a także zawiązywały się przyjazne znajomości pomiędzy nami".
Maria Łabno, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach
Projekt "Rewitalizacja beskidzkich lasów na polsko-słowackim pograniczu w celu poprawy ich społecznych, ekologicznych i przeciwpowodziowych funkcji"
"Przed rozpoczęciem projektu „Karpackie Niebo” partner wiodący stawił czoła wielu wyzwaniom. Jak poradzimy sobie z organizacją w tak wielkim projekcie z udziałem dziewięciu partnerów? Jak uda nam się zapewnić tymczasowe finansowanie projektu? I wreszcie, jak uda nam się zmierzyć z różnicami kulturowymi między partnerami? Muszę przyznać, że nasze obawy były zbyteczne; dzięki wzajemnemu zrozumieniu i tolerancji partnerów pokonaliśmy różne problemy i utrudnienia, które pojawiały się w trakcie wdrażania projektu. Dzięki intensywnej współpracy przy projekcie partnerzy zyskali nowe doświadczenia i umiejętności związane z realizacją projektów. Nawiązali nowe przyjaźnie i poznali kraj swojego sąsiada pod wspólnym Karpackim Niebem".
Igor Kudzej - Dyrektor Vihorlackiego Obserwatorium Astronomicznegow Humennem
Projekt "Karpackie Niebo. Rozwój produktów turystycznych związanych z astronomią na terenie polsko-słowackiego pogranicza"
"Wyprawa po pieśni pogranicza to kolejny już projekt który zrealizowaliśmy wspólnie z partnerem słowackim. Z wielu względów był to jednak projekt szczególny. Dzięki poszukiwaniu dawnych pieśni, które odnajdywaliśmy maszerując od domu do domu, spotykając ludzi na turystycznych szlakach, czy w wiejskich świetlicach, mieliśmy możliwość obcowania z kulturą, która dziś jest praktycznie zapomniana. Odnajdywane przez nas pieśni nieskażone nowoczesnymi aranżami, czy współczesną techniką ludowe ballady, są opowieścią o świecie, który warto pokazać młodemu pokoleniu. Nasza „wyprawa” nie zakończyła się ani w trakcie koncertu finałowego, ani wraz z zakończeniem projektu. Od tamtej pory, te i kolejne odkrywane pieśni śpiewamy na wspólnych wernisażach, warsztatach i spotkaniach. Wciąż też „sprzeczamy się” z przyjaciółmi ze Słowacji o melodię czy słowa, bowiem pieśni pogranicza wskazują najdokładniej, jak nasze tradycje przenikały się i przenikają przez lata".
Dorota Cząstka - Dyrektor Regionalnego Centrum Kultur Pogranicza w Krośnie
Mikroprojekt "Wyprawa po pieśni pogranicza"
Pieszo-rowerowa przeprawa przez Poprad realizowana w ramach projektu „Sulin – Muszyna –Żegiestów – kładka współpracy i rozwoju pogranicza” to długo oczekiwana inwestycja przez mieszkańców Żegiestowa i Sulina. Pokonanie administracyjnych formalności łatwe nie było, ale daliśmy radę. Przedsięwzięcie było skomplikowane przede wszystkim od strony finansowej i ostatecznie stanęło na tym, że po polskiej stronie inwestycja należy do Polaków, po stronie słowackiej do Słowaków. Kładka będzie markowym produktem turystycznym, który ożywi nasz region.
Jan Golba - Burmistrz Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Muszyna
Projekt "Sulin-Muszyna-Żegiestów - kładka współpracy i rozwoju pogranicza"
Drewniane świątynie należą do godnego podziwu bogactwa duchowego i kulturalnego regionu, urzekają swym pięknem i skromnością. Poprzez realizację projektu nawiązaliśmy nowe partnerstwa i poznaliśmy nowe możliwości współpracy przy zachowaniu i promocji wspólnego dziedzictwa. Dla mnie projekt ten był również okazją do zdobycia bogatego doświadczenia i stał się podstawą kolejnych udanych projektów. Realizacja projektu była też swego rodzaju formą motywacji dla społeczności lokalnej. Miejscowi wierzący nie postawili nowej murowanej świątyni, ale dbają o tę starą – drewnianą. Ich ofiarność wraz z możliwościami, jakie dał Program , przyczyniły się do tego, że również dziś drewniane świątynie zachwycają swoim pięknem i podniosłą atmosferą.
Daniel Dzurovčin - Greckokatolickie Arcybiskupstwo Preszów
Projekt "Ochrona drewnianych cerkwi na międzynarodowym szlaku architektury drewnianej"